สรรพชีวิตข้างโรงงานที่อ่างทอง ตอน 2 (25 ก.ย. 67)

“พี่มีรูปน้ำเน่าที่มันเป็นคราบๆ ที่เคยถ่ายไว้นะ มีรูปปลาตาย”
 

ชาวบ้านคนหนึ่งจาก ต.จำปาหล่อ อ.เมืองอ่างทอง จ.อ่างทอง พูดพร้อมกับเปิดโทรศัพท์มือถือเพื่อหาภาพ
 

ภาพที่เธอแสดงให้เราดูเป็นภาพน้ำที่มีคราบสีแดงปนน้ำตาลลอยอยู่เหนือผิวน้ำ ซึ่งเธอบรรยายต่อว่า ด้วยสภาพน้ำที่มีสีมีกลิ่นเหล่านี้ ส่งผลทำให้ปลาเลี้ยงในกระชังตาย ภาพถ่ายเหล่านี้เป็นผลกระทบที่เกิดขึ้นกับครอบครัวเธอในช่วงปี พ.ศ. 2564 ผ่านมาหลายปี แต่เธอยังคงเก็บภาพต่างๆ ของเหตุการณ์ครั้งนั้นไว้ติดเครื่องโทรศัพท์ประจำตัว 
 

นี่เป็นอีกหนึ่งเรื่องราวที่บอกเล่าจากปากคนที่มีเพื่อนบ้านเป็น ‘โรงงานแห่งหนึ่งในอ่างทอง’ โดยเฉพาะชาวบ้านใน ต.จำปาหล่อและ ต.โพสะ ที่อาศัยแม่น้ำเจ้าพระยาในการเลี้ยงปลาในกระชัง เมื่อไรที่แม่น้ำได้รับผลกระทบก็จะเกิดผลกระแทกตามมาโดยตรงกับพวกเขา 
 

หญิงเจ้าของภาพเล่าต่อว่า เหตุการณ์ครั้งนั้นทางโรงงานได้มีการเสนอเงินชดใช้เยียวยาให้
 

เราไม่ได้ถามต่อว่าเธอรู้สึกจบไหม เพราะเห็นอยู่แล้วว่าเธอยังเก็บภาพไว้ และเล่าแบบจำแม่นอย่างยิ่ง
 

เรื่องบางมิติมันไม่อาจจบได้ด้วยเงิน และผลกระทบที่เกิดกับข้าวของภายนอกก็ใช่จะไม่กระทบต่อจิตใจภายใน
 

ผ่านมา 3 ปีหลังเหตุการณ์ปลาในกระชังตาย ในวันนี้ผลกระทบที่เกิดจากโรงงานก็ยังคงดำเนินต่อไป เธอบอกว่าทุกวันนี้ได้กลิ่นแสบจมูก หายใจลำบาก แสบคอ กลิ่นเหม็นทำให้หายใจลำบาก บางเวลาเกิดเสียงดังสร้างความตื่นตระหนกตกใจทุกครั้ง ต้องหนีเข้าห้องและปิดประตูปิดหน้าต่าง
 

“เสียงดังบางครั้งเหมือนก๊าซรั่ว ดังมาก ทำให้ตกใจบ่อยครั้ง มีปล่อยน้ำควัน ช่วงลมฝนมาจะมีกลิ่นเหม็นมาก บางวันช่วงเช้าเหมือนหมอก แต่เป็นควันจากปล่องของโรงงาน”
 

เธอเล่าว่าปัจจุบันเธอป่วยเป็นโรคไซนัสอักเสบ ซึ่งเพิ่งตรวจพบไม่นานมานี้ เธอยอมรับว่าเธอมีอาการเครียด สุขภาพจิตเสีย อีกทั้งเธอสำรวจพืชผักที่ปลูกที่บ้าน พบว่าเริ่มมีใบหงิกงอ บางต้นก็เริ่มตาย
 

“ขาดความสุขในการใช้ชีวิตประจำวัน” 
 

นี่อาจเป็นข้อความที่เป็นบทสรุปของคนที่มีเพื่อนบ้านเป็นโรงงาน ในฐานะของชาวบ้านที่ต้องใช้ชีวิตโดยอาศัยน้ำและอากาศเช่นเดียวกับปุถุชนทั่วไป แต่เมื่อสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติถูกทำให้วิปริตผิดปกติไป การดำเนินชีวิตที่เป็นปกติสุขก็ไม่อาจเกิดขึ้นได้
 

และช่วงที่หนักคือช่วงก่อนฝนตก ส่วนเมื่อฝนตกแล้วก็ไม่กล้าใช้น้ำฝน เพราะไม่แน่ใจว่ามีสารพิษอะไรปนเปื้อนอยู่บ้าง
 

เรื่องและภาพถ่ายโดย นราธิป ทองถนอม มูลนิธิบูรณะนิเวศ