ได้ข้อยุติ! ยกเลิกการขุดที่ดินของเทียบ สมานมิตร (10 พ.ค. 67)
10 พฤษภาคม 2567 - วันนี้ ตั้งแต่ช่วงเช้า รถแบ็กโฮขององค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ระยอง ได้เข้าดำเนินการเกลี่ยที่ดินของเทียบ สมานมิตร บริเวณซึ่งเคยเป็นสวนยางพาราอายุมากกว่า 10 ปี แต่ต้องมาล้มตายลงเพราะมลพิษจากโรงงานบริษัทวิน โพรเสสฯ ที่เข้ามาตั้งใกล้สวนของเขาเมื่อปี พ.ศ. 2554 ทั้งนี้เพื่อเตรียมการขุดที่ดินเป็นบ่อน้ำสำหรับรองรับน้ำเสียที่อาจเกิดขึ้นจากการที่ฝนตกลงมาชะกากของเสียอันตรายที่เหลือจากไฟไหม้ในโรงงาน ซึ่งยังมีปริมาณคงเหลือมหาศาล
ตามแผนเดิมของ อบจ. ระยอง การขุดบ่อบนที่ดินของเทียบครั้งนี้จะกินเนื้อที่ถึง 10 ไร่ และก่อนหน้านี้ได้ปรากฏหนังสือที่เทียบลงนาม ลงวันที่ 3 พฤษภาคม 2567 แจ้งไปยังนายกฯ องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) บางบุตร แสดงความยินยอมให้ใช้ที่ดิน 10 ไร่ เพื่อการดังกล่าว
อย่างไรก็ตาม ในช่วงบ่ายวันนี้ ศยามล ไกรยูรวงศ์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ในฐานะตัวแทนคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) พร้อมด้วยเพ็ญโฉม แซ่ตั้ง ผู้อำนวยการมูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH) ได้ประชุมร่วมกับผู้แทนจากอุตสาหกรรมจังหวัดระยอง กรมควบคุมมลพิษ สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคและควบคุมมลพิษที่ 13 อบจ. ระยอง อบต. บางบุตร และชาวบ้านหนองพะวา ที่วัดหนองพะวา ต. บางบุตร อ. บ้านค่าย จ. ระยอง เพื่อหาแนวทางที่ดีที่สุดในการแก้ไขปัญหาการรองรับน้ำที่ชะสารเคมีจากเหตุไฟไหม้โรงงานวิน โพรเสสฯ ในช่วงฤดูฝนที่กำลังจะถึงนี้
เนื่องจากตามแผนเรื่องการขุดบ่อของ อบจ. ระยอง ได้ก่อให้เกิดความกังวลจากหลายภาคส่วน ว่าจะทำให้สารพิษที่อยู่ใต้ดินยิ่งแพร่กระจายซ้ำเติมสถานการณ์ให้เลวร้ายขึ้นอีก จากการแก้ไขปัญหาที่ไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ เนื่องจากในพื้นที่นี้ ทางโรงงานมีการลอบเทสารเคมีลงดินและลอบขุดหลุมฝังของเสียอันตรายหลายชนิดไว้ กระทั่งมีการปนเปื้อนในระดับใต้พื้นดิน ซึ่งหากขุดขึ้นมาจะยิ่งทำให้เกิดการแพร่กระจายมลพิษ โดยเฉพาะการแพร่กระจายในชั้นน้ำบาดาลที่เคยมีการตรวจสอบจากกรมทรัพยากรน้ำบาดาลแล้วว่า ในพื้นที่นี้ ชั้นน้ำบาดาลมีระดับความลึกไม่มากนัก
ผู้แทนกรมควบคุมมลพิษได้ชี้แจงต่อที่ประชุมในวันนี้ว่า ภายในโกดังของโรงงานดังกล่าวเต็มไปด้วยสารเคมีที่อันตรายและคละชนิดกัน การขุดบ่อเพื่อรองรับน้ำไม่ใช่แนวทางแก้ปัญหาที่เหมาะสมและเป็นไปตามหลักวิชาการในการจัดการมลพิษ การขุดบ่อขึ้นมาใหม่ยิ่งมีความเสี่ยงในการแพร่กระจายของสารเคมี
ในที่สุด ประสานต์ พฤกษาชาติ รองนายก อบจ. ระยอง จึงได้แจ้งต่อที่ประชุมว่า ทาง อบจ. จะยกเลิกแผนการขุดบ่อบนที่ดินของเทียบ สมานมิตร และทำหนังสือยกเลิกเอกสารยินยอมลงวันที่ 3 พฤษภาคม 2567 ของเทียบด้วย พร้อมทั้งจะเปลี่ยนแผนโดยการเสนอให้กรมโรงงานอุตสาหกรรม (กรอ.) สูบน้ำจากบ่อเดิมภายในพื้นที่โรงงาน (บ่อดำ) ขึ้นไปบำบัด และทาง อบจ. ระยอง จะเร่งขุดขยายบ่อดังกล่าวให้ทันรองรับน้ำฝนต่อไป
ทั้งนี้ ทางตัวแทน กสม. ยังได้มีแจ้งในที่ประชุมว่า จะทำหนังสือเร่งรัดไปยัง กรอ. ให้ดำเนินการขนย้ายกากสารเคมีออกไปโดยด่วน พร้อมกับทำหนังสือไปยังสาธารณสุขจังหวัดระยองให้ดำเนินการตรวจสุขภาพประชาชนในพื้นที่ด้วย
ในขณะที่ รองนายก อบจ. ให้การยืนยันกับที่ประชุมว่า จะไม่มีการขุดที่ดินของเทียบ สมานมิตร อย่างแน่นอน
ภาพถ่ายโดย นราธิป ทองถนอม มูลนิธิบูรณะนิเวศ