บันทึกความรู้สึกจากพื้นที่ “เพลิงเคมี” (23 เม.ย. 67)

วันที่สองในหนองพะวา 23 เมษายน 2567
 

สนิท มณีศรี ออกมาสำรวจพื้นที่รอบบริเวณพื้นที่ไฟไหม้โกดังเก็บสารเคมีของบริษัท วิน โพรเสส จำกัด บ้านหนองพะวา ต. บางบุตร อ. บ้านค่าย จ. ระยอง แต่เช้า
 

วันนี้เขาใส่เสื้อสีส้ม ที่อกซ้ายมีข้อความว่า "รักษ์หนองพะวา" ซึ่งเป็นเสื้อของกลุ่มชาวบ้านที่มีเจตจำนงปกป้องต่อสู้รักษาแผ่นดินผืนน้ำบ้านหนองพะวามาอย่างยาวนาน
 

สนิทเป็นคนกลุ่มแรกๆ ที่ถ่ายคลิปวิดีโอเผยแพร่เหตุการณ์เพลิงลุกไหม้ตั้งแต่นาทีแรกๆ จนถึงในยามที่กลุ่มควันยังปรากฏให้เห็น ในนาม "กลุ่มรักษ์สิ่งแวดล้อม รักษ์หนองพะวา" เขายังคงทำหน้าที่ถ่ายภาพ ถ่ายคลิป ส่งต่อให้เครือข่ายฯ และมูลนิธิบูรณะนิเวศอย่างต่อเนื่อง ดังที่สาธารณชนได้พบเห็นมาตลอดสองวันสองคืน
 

สิ่งที่น่ากังวลสำหรับสนิทและชาวบ้านในพื้นที่ตั้งแต่ช่วงเช้าวันนี้คือ อาคาร 5 ซึ่งเป็นอาคารที่อยู่ติดกับสวนยางพาราของชาวบ้าน ในวันนี้เจ้าหน้าที่ได้เข้าไปฉีดน้ำฉีดโฟมเพราะมีความร้อนปะทุ ควันขึ้น ตลอดทั้งวัน
 

"มันก็มีปะทุตลอด เพราะข้างในมันมีถัง 200 ลิตร ทับซ้อนกันหลายชั้น มันยังสามารถคุได้ตลอด เพราะว่าใต้ถังมันจะมีพวกน้ำมันอะไรเยิ้มอยู่ มันก็จะมีแรงอัดถัง ถ้าเราสังเกตเราจะเห็นถังบวมอยู่ น่ากังวลว่าจะมีการระเบิดตลอดเวลา"
 

นี่คือคนที่รู้จริงว่าอะไรเป็นอะไร เพราะเขาและเพื่อนพ้องร่วมชุมชนคัดค้านการเข้ามาของโรงงานนี้มาตั้งแต่ต้น แต่เมื่อไม่เป็นผล เพราะเสียงของพวกเขาถูกละเลย จนในที่สุดตกเป็นผู้รับกระทบ พวกเขาก็ปรับบทบาทมาเป็นผู้คอยเฝ้าระวังปัญหาและดูแลพื้นที่
 

โดยเฉพาะสนิท เขาพัฒนาตนเองเป็น “นักเฝ้าระวังสิ่งแวดล้อม” ของชุมชน มีบทบาทติดตาม บันทึก และสื่อสารปัญหามลพิษในบ้านหนองพะวา รวมถึงการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ของโรงงาน
 

ถ้ารัฐจะรู้จักฟังประชาชนบ้าง สังคมอาจเผชิญความเสี่ยงน้อยลง และอยู่เย็นเป็นสุขกันมากกว่านี้
 

เรื่อง/ภาพถ่ายโดย นราธิป ทองถนอม มูลนิธิบูรณะนิเวศ