ก.อุตฯลงพื้นที่ สแกนรง.ริมน้ำแม่กลองหลังพบ”ไซยาไนด์"ทำปลาตายสันนิฐานยาค่าแมลงภาคเกษตร (25 ต.ค. 59)

แนวหน้าออนไลน์ 25 ตุลาคม 2559
ก.อุตฯลงพื้นที่ สแกนรง.ริมน้ำแม่กลองหลังพบ”ไซยาไนด์"ทำปลาตายสันนิฐานยาค่าแมลงภาคเกษตร

นายสุรพล ชามาตย์ รักษาการผู้ตรวจราชการกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยความคืบหน้าของเหตุการณ์ปลากระเบนตายในแม่น้ำแม่กลอง เมื่อเร็วๆนี้ว่า จากการลงพื้นที่เก็บตัวอย่างและตรวจวัดคุณภาพน้ำ 7 จุด พบค่าออกซิเจนละลาย (DO) ประมาณ 1.8-3.1 มิลลิกรัมต่อลิตรซึ่งถือว่าต่ำกว่าค่าปกติที่ต้องเกิน 4 มิลลิกรัมต่อลิตร และมีค่าความเค็ม ค่าการนำไฟฟ้า และค่าของแข็งที่ละลายในน้ำอยู่ในเกณฑ์สูง ซึ่งอาจเกิดจากน้ำทะเลหนุน หรืออาจมาจากสารปนเปื้อนในน้ำ หรือทั้งสองอย่าง และปัจจุบันสถานการณ์คลี่คลายลง โดยค่าน้ำในแม่น้ำแม่กลองเข้าสู่สภาวะปกติแล้ว

ส่วนสาเหตุการตายของปลากระเบนนั้น ผลการวิเคราะห์ซากปลากระเบนของ รศ.สพญ.ดร.นันทริกา ชันซื่อ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยโรคสัตว์น้ำ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบมีสารไซยาไนด์ตกค้างอยู่ แต่การตรวจสอบโรงงาน และการระบายน้ำทิ้งของโรงงานที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำแม่กลอง ปรากฏว่าไม่มีโรงงานใดใช้สารไซยาไนด์ในกระบวนการผลิตเลย ส่วนใหญ่จะมีการใช้ไซยาไนด์สำหรับการบ่มเพาะในงานเกษตรกรรม การใช้ยาฆ่าแมลงและยาปราบวัชพืช ส่วนภาคอุตสาหกรรมจะใช้ในอุตสาหกรรมเหล็ก การชุบโลหะ และของการผลิตเมลามีน และจากสถิติคุณภาพน้ำในแม่น้ำแม่กลองย้อนหลัง ที่จัดเก็บโดยศูนย์วิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมโรงงานภาคตะวันตก กรมโรงงานอุตสาหกรรม พบว่าในช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคมของทุกปีซึ่งเป็นหน้าฝน ค่าออกซิเจนละลาย (DO) จะมีปริมาณต่ำกว่าค่าปกติ อยู่ราวๆ 2-4 เพราะมีการชะของน้ำฝนลงน้ำผิวดินจากภาคเกษตร การระบายน้ำทิ้งของชุมชนและภาคอุตสาหกรรม ไหลลงสู่แม่น้ำแม่กลอง

“จ.กาญจนบุรี ไม่มีโรงงานใดที่ใช้สารเคมีตั้งอยู่ ส่วนโรงงานที่มีการระบายน้ำทิ้งใน จ.สมุทรสงคราม จำนวน 8 โรง จ.ราชบุรี จำนวน 19 โรง ได้เก็บตัวอย่างครบถ้วนแล้วทุกโรง ซึ่งผลคุณภาพน้ำจะออกมาประมาณสัปดาห์นี้”

สำหรับโรงงานแห่งหนึ่งในราชบุรี ที่พบการระบายน้ำทิ้งมีค่าเกินกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กฎหมายกำหนด เนื่องจากได้มีอุบัติเหตุน้ำกากล่าสุดท้ายที่ผ่านการบำบัดแล้วรั่วไหลสู่คลองแฉลบ และไหลลงสู่แม่น้ำแม่กลอง กระทรวงอุตสาหกรรมได้ดำเนินคดีตามกฎหมายแล้วโดยเปรียบเทียบปรับรวมเป็นเงิน 400,000 บาท ซึ่งเป็นอัตราสูงสุดตาม พ.ร.บ.โรงงาน พ.ศ.2535 และออกคำสั่งให้โรงงานปรับปรุงแก้ไขให้แล้วเสร็จภายใน 30 วัน”

นอกจากนี้ ทางกรมควบคุมมลพิษ (ค.พ.) ได้ทำโมเดลจำลองในการสืบค้นข้อเท็จจริง เพื่อหาค่าไนโตเจน และแอมโมเนียด้วย เนื่องจากผู้เชี่ยวชาญได้ส่งผลตรวจสอบปลากระเบนที่ตายพบค่า BUN (Blood Urea Nitrogen) สูงผิดปกติ ซึ่งเป็นสิ่งบ่งชี้ว่ามีระดับไนโตรเจน หรือแอมโมเนียในเลือดปลาสูง และสาเหตุการตายอาจเกิดมาจากการล้มเหลวของไตปลากระเบน และกลไกที่ตั้งไว้เป็นสมมุติฐานคือการที่ระดับแอมโมเนียในแหล่งน้ำสูง โดยกากน้ำตาลจะมีระดับแอมโมเนียที่สูง ซึ่งอาจเกิดจากการระบายน้ำเสียของโรงงาน จึงได้เก็บตัวอย่างน้ำเสียจากโรงงาน เพื่อนำมาทดสอบในห้องปฏิบัติการด้วยการศึกษาแบบจำลองสถานการณ์ตามหลักวิทยาศาสตร์ เพื่อหาสาเหตุว่ามาจากโรงงานแห่งหนึ่งในราชบุรีหรือไม่ และหากพบว่าเป็นต้นเหตุ ก็จะมีการฟ้องร้องทางคดีตามกฎหมายให้ชดใช้ค่าเสียหายที่เกิดขึ้น