พิพากษา ‘คดีฟ้องเพิกถอนใบอนุญาตท่าเรือบ้านโพธิ์’ ปกป้อง ‘แม่น้ำบางปะกง’ พื้นที่ชุ่มน้ำระดับชาติ 20 ก.ย.นี้ (17 ก.ย. 59)

Citizen Thai PBS 17 กันยายน 2559
พิพากษา ‘คดีฟ้องเพิกถอนใบอนุญาตท่าเรือบ้านโพธิ์’ ปกป้อง ‘แม่น้ำบางปะกง’ พื้นที่ชุ่มน้ำระดับชาติ 20 ก.ย.นี้

17 ก.ย. 2559 มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม (EnLAW) แจ้งข้อมูลว่า วันที่ 20 ก.ย. 2559 เวลา 09.45 น. ณ ศาลปกครองระยอง ศาลปกครองระยองนัดฟังคำพิพากษาคดีที่ประชาชนลุ่มน้ำบางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา ยื่นฟ้องเพิกถอนใบอนุญาตท่าเรือขนถ่ายสินค้า และใบอนุญาตก่อสร้างอาคารโกดังสินค้าของบริษัท อิสเทริ์น ที พี เค แค็ปปิตอล จำกัด บริเวณริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ต.สนามจันทร์ อ.บ้านโพธิ์ จ.ฉะเชิงเทรา ที่ออกโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย โดยเฉพาะการหลบเลี่ยงการจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) 

คดีดังกล่าวยื่นฟ้องต่อศาลปกครองระยอง เมื่อวันที่ 29 ต.ค. 2556 เป็นคดีหมายเลขดำที่ ส.11/2556 ระหว่าง นายสมบัติ รัตนโยธิน ที่ 1 กับพวกรวม 16 คน ผู้ฟ้องคดี และ ผู้อำนวยการสำนักงานเจ้าท่าภูมิภาคที่ 6 ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 นายกองค์การบริหารส่วนตำบลสนามจันทร์ ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 บริษัท อิสเทริ์น ที พี เค แค็ปปิตอล จำกัด ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 3

คำฟ้องระบุ ขอให้เพิกถอนใบอนุญาตปลูกสร้างสิ่งล่วงล้ำลำน้ำและใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร ของโครงการท่าเทียบเรือและโกดังขนถ่ายสินค้าขนาดใหญ่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ประกอบไปด้วย ท่าเทียบเรือจำนวน 6 ท่า ความยาวรวม 457.2 เมตร เนื้อที่รวม 5,642 ตารางเมตร และอาคารโกดัง คลังสินค้า และโรงงาน อาคารคัดคุณภาพสินค้า โรงงานแปรรูปสินค้า โรงงานซ่อมบำรุง บ้านพักรับรอง อาคารสำนักงาน อาคารบ้านพักพนักงาน รวม 35 อาคาร พื้นที่ใช้สอยรวม 366,526 ตารางเมตร 

โครงการนี้ตั้งอยู่ในพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับชาติแม่น้ำบางปะกง มีการประกอบกิจการเกี่ยวเนื่องเป็นโครงการเดียวกันในการขนส่งสินค้าเกษตรทางน้ำและบนบก แต่กลับแยกย่อยการยื่นขออนุญาตสร้างท่าเทียบเรือเป็น 6 ท่า และ 35 อาคาร อันมีลักษณะเป็นการหลบเลี่ยงกฎหมายที่กำหนดให้ต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) รวมถึงขาดกระบวนการมีส่วนร่วมรับฟังความคิดเห็นของชุมชนก่อนการอนุญาตให้ดำเนินโครงการ ทั้งที่เป็นโครงการขนาดใหญ่ที่อาจส่งผลกระทบทั้งด้านสิ่งแวดล้อม สุขภาพ วิถีชีวิตของชุมชน 

ประชาชนลุ่มน้ำบางปะกง ในนาม “กลุ่มสมัชชาแปดริ้วเมืองยั่งยืน” จึงใช้สิทธิในการดำรงชีพอย่างปกติและต่อเนื่องในสิ่งแวดล้อมที่จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพอนามัย สวัสดิภาพ หรือคุณภาพชีวิตของตน และสิทธิชุมชนในการมีส่วนร่วมกับรัฐในการอนุรักษ์ บำรุงรักษา และการได้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ และในการคุ้มครอง ส่งเสริม และรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมตามรัฐธรรมนูญ

“ปกป้องแม่น้ำบางปะกงพื้นที่ชุ่มน้ำระดับชาติ สายน้ำแห่งชีวิต และวิถีชีวิตชุมชน เพิกถอนใบอนุญาตโครงการโกดังสินค้าและท่าเรือขนถ่ายสินค้าริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง”

ประเด็นเหตุความไม่ชอบด้วยกฎหมายที่สำคัญตามคำฟ้องโดยสรุป มีดังนี้

1. ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 และ ที่ 2 พิจารณาออกใบอนุญาตท่าเทียบเรือและอาคารโกดังสินค้าให้แก่ บริษัท อิสเทริ์น ที พี เค แค็ปปิตอล จำกัด (ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 3) ไปโดยมิได้แจ้งให้จัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) หรือรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ (EHIA) มาประกอบการพิจารณาก่อนออกใบอนุญาต ทั้งที่เห็นได้ว่าคำขอรับใบอนุญาตทั้งหมดเป็นโครงการเดียวกัน และเข้าข่ายอยู่ในเกณฑ์ต้องจัดทำและได้รับความเห็นชอบรายงาน EIA / EHIA 

2. ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 และที่ 2 ออกใบอนุญาตให้บริษัทฯดำเนินโครงการขนาดใหญ่ที่มีผลกระทบต่อระบบนิเวศบนพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับชาติ โดยมิได้แจ้งให้บริษัทฯ จัดทำรายงาน EIA ก่อน ตามที่มติคณะรัฐมนตรีกำหนด กับทั้งมิได้นำข้อเท็จจริงเรื่องความไม่เหมาะสมของพื้นที่ตั้งโครงการอันเป็นสาระสำคัญนี้มาพิจารณาประกอบการใช้ดุลพินิจในการออกใบอนุญาต ให้แก่บริษัทฯ 

3. ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 และที่ 2 อนุญาตให้บริษัทฯ ดำเนินการสร้างโครงการขนาดใหญ่ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยไม่ได้เปิดโอกาสการมีส่วนร่วมให้ผู้ฟ้องคดี ชุมชน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ได้แสดงความคิดเห็นข้อห่วงกังวลต่อโครงการก่อนการอนุมัติอนุญาต ถือเป็นการละเมิดสิทธิการมีส่วนร่วมด้านสิ่งแวดล้อมของประชาชนตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 มาตรา 57 มาตรา 66 มาตรา 67 และมาตรา 290 ที่ได้บัญญัติรับรองและคุ้มครองไว้ 

ผู้ฟ้องคดีจึงขอให้ศาลปกครองมีคำพิพากษาเพิกถอน

1. ใบอนุญาตปลูกสร้างอาคาร หรือสิ่งล่วงล้ำลำแม่น้ำ เพื่อสร้างท่าเทียบเรือขนาดไม่เกิน 500 ตันกรอส ของบริษัท อิสเทริ์น ที พี เค แค็ปปิตอล จำกัด เลขที่ 1/2555-6/2555 รวม 6 ฉบับ 

2. ใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร ดัดแปลงอาคาร หรือรื้อถอนอาคาร (พิเศษ) ท่าจอดเรือ ของ บริษัท อิสเทริ์น ที พี เค แค็ปปิตอล จำกัด เลขที่ 1/2555-6/2555 รวม 6 ฉบับ และคำสั่งต่ออายุใบอนุญาตครั้งที่ 1 รวมถึงคำสั่งต่อใบอนุญาตครั้งต่อไปในอนาคต 

3. ใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร ดัดแปลงอาคาร หรือรื้อถอนอาคาร ของบริษัท อิสเทริ์น ที พี เค แค็ปปิตอล จำกัด เลขที่ 12/2555-27/2555 และเลขที่ 31/2555-49/2555 รวม 35 ฉบับ และการต่ออายุใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 รวมถึงคำสั่งต่อใบอนุญาตครั้งต่อไปในอนาคต