วิทยาศาสตร์ภาคพลเมือง
ชุมชนชนบทหลายแห่งถูกคุกคามจากการรุกคืบของโรงงานอุตสาหกรรมจำนวนมาก จนต้องได้รับผลกระทบรุนแรงจากมลพิษของโรงงานเหล่านั้น ซึ่งแม้จะเต็มไปด้วยเงื่อนไขที่ยากลำบาก แต่ที่ผ่านมาชุมชนหลายแห่งในหลายพื้นที่ก็ได้รวมตัวกันต่อสู้เพื่อยับยั้ง การลงทุนของอุตสาหกรรมที่ก่อหรืออาจก่อให้เกิดผลกระทบรุนแรงต่อสุขภาพและ วิถีชีวิตขึ้นในท้องถิ่นของตน หรือในอีกหลายกรณีคือเพื่อหยุดการขยายการลงทุนทุนเพิ่มเติมของโรงงาน อุตสาหกรรมที่กำลังก่อปัญหาต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน ขณะที่บางพื้นที่ชุมชนต้องต่อสู้เพื่อเรียกร้องความรับผิดชอบจากผู้ที่ เกี่ยวข้องกับการก่อมลพิษ
การเสริมสร้างศักยภาพของชุมชนให้สามารถเฝ้าระวังมลพิษเพื่อปกป้อง วิถีชีวิตและสิทธิของตนเอง รวมไปถึงการศึกษาการปนเปื้อนของสารมลพิษในสิ่งแวดล้อมและการเผยแพร่ข้อมูล เหล่านี้สู่สาธารณะ ถือเป็นภารกิจสำคัญประการหนึ่งของมูลนิธิฯ รวมไปถึงการประสานความร่วมมือกับชุมชนที่ประสบปัญหา เครือข่ายองค์กรภาคประชาชน นักวิชาการทั้งจากภายในและต่างประเทศ เพื่อร่วมกันพัฒนาศักยภาพของชุมชนให้มีความรู้และความเข้าใจ รวมถึงวิธีการบางอย่างที่จะติดตาม ตรวจสอบและเฝ้าระวังมลพิษจากอุตสาหกรรมให้เข้มแข็ง
ผลงานสำคัญเกี่ยวกับการเฝ้าระวังและการตรวจสอบมลพิษของมูลนิธิบูรณะ นิเวศที่ผ่านมา ได้แก่ การศึกษาเรื่องพื้นที่ปนเปื้อนสารปรอทของประเทศไทย : แหล่งโรงไฟฟ้าถ่านหินและโรงผลิตเยื่อกระดาษ ตำบลท่าตูม อำเภอศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี (มกราคม 2556), ภัยร้าย@ปลายปล่อง (เม.ย. 2554) เป็นรายงานการสำรวจการเผาก๊าซทิ้งที่ปลายปล่องของโรงงานปิโตรเลียมและปิโต รเคมีในเขตนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด นิคมอุตสาหกรรมผาแดง นิคมอุตสาหกรรมเหมราชตะวันออก (มาบตาพุด) นิคมอุตสาหกรรมอาร์ไอแอล และเขตประกอบการอุตสาหกรรมไออาร์พีซี ในจังหวัดระยอง และรวบรวมเรื่องราวผลกระทบจากมลพิษของการเผาก๊าซทิ้งที่ปลายปล่องต่อสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมจากต่างประเทศ, รายงานผลการตรวจวัดมลพิษอากาศในพื้นที่นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดและนิคม อุตสาหกรรมเอเชีย (พฤศจิกายน 2552) ซึ่งเป็นการตรวจวัดการปนเปื้อนสารมลพิษในอากาศด้วยเครื่องมือตรวจวัดคุณภาพ อากาศแบบแสดงผลตามเวลาจริง (Real time UV Ambient Air Monitor), อะไรอยู่ในอากาศ: ความลับที่คนมาบตาพุดและคนไทยยังไม่รู้ (ตุลาคม 2548) เป็นรายงานรวมผลการวิเคราะห์ตัวอย่างอากาศที่เก็บจากพื้นที่นิคมอุตสาหกรรม มาบตาพุดและบริเวณใกล้เคียงระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงพฤศจิกายน พ.ศ. 2547 ด้วยเครื่องมือถังตรวจการณ์มลพิษ (Bucket Brigade) หรือที่เรียกว่า Suma Canister ซึ่งใช้เทคนิคการเก็บอากาศแบบสุ่ม (Grab Sample) เป็นเครื่องมือที่ดัดแปลงมาจากอุปกรณ์เก็บตัวอย่างอากาศและได้รับการรับรอง มาตรฐานจากสำนักงานคุ้มครองสิ่งแวดล้อม สหรัฐอเมริกา (US EPA)
หมายเหตุ: ท่านที่สนใจสามารถดาวน์โหลดข้อมูลที่เกี่ยวข้องได้ตาม link ด้านล่าง และที่หน้า "เอกสาร/ข้อมูลเผยแพร่"
รวมทั้งสามารถชมภาพเกี่ยวกับกิจกรรมการศึกษาและตรวจสอบมลพิษได้ที่ "ห้องภาพ"

"ภัยร้าย@ปลายปล่อง" (เม.ย. 54)
หนังสือ "ภัยร้าย@ปลายปล่อง"
จัดพิมพ์โดย: มูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH)
(พิมพ์ครั้งที่ 1: เมษายน 2554)

An Overview of Epidemiological Evidence on the Effects of Methylmercury on Brain Development, and A Rationale for a Lower Definition of Tolerable Exposure (2012/2555)
Prepared by Edwart Groth, PhD. for "Zero Mercury Working Group"
(December 2012 / ธันวาคม 2555)

Mercury in the Global Environment (2012/2555)
By Biodiversity Research Institute (BRI)
(2012/2555)

Global Mercury Hotspots (Jan 9, 2013/2556)
A Publication by the Biodiversity Research Institute and IPEN
January 9, 2013

Mercury Contamination, Exposures and Risk:A New Global Picture Emerges (2012/2555)
By Zero Mercury Working Group
(December 2012 / ธันวาคม 2555)

Mercury in Fish - A Global Health Hazard (2009/2552)
By "Zero Mercury Working Group"
(February 2009 / กุมภาพันธ์ 2552)

โปสเตอร์ "ภัยร้ายที่ปลายปล่อง" (มิ.ย. 55)
โดย มูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH)
(เผยแพร่ครั้งแรก: 28 มิถุนายน 2555)

เอกสาร "แหล่งกำเนิดมลพิษมาบตาพุด" (ฉบับภาษาพม่า)
จัดทำโดย มูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH)
จัดทำฉบับภาษาพม่าโดย.....

อะไรอยู่ในอากาศ ความลับที่คนมาบตาพุดและคนไทยยังไม่รู้ (ต.ค. 48)
โดย กลุ่มศึกษาและรณรงค์มลภาวะอุตสาหกรรม
กรีนพีซเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
และโกลบอลคอมมิวตี้มอนิเตอร์
(ตุลาคม 2548)